ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ผู้คนเริ่มพูดถึงความได้เปรียบของเครื่องยนต์แบบ 4 สูบวี ในการแข่งขัน MotoGP ที่มีเหนือว่าเครื่องยนต์แบบ 4 สูบเรียง จนถึงขนาดที่ค่ายรถอย่าง Yamaha ที่ทำรถสูบเรียงมานาน ยังพิจารณาลงทุนครั้งใหญ่ในการเปลี่ยนมาใช้เครื่องยนต์สูบวี แต่ทุกคนรู้ไหมว่าทำไม “สูบวี” ถึงดีกว่า “สูบเรียง”
เราขอพูดข้อดีของเครื่องยนต์สูบเรียง ที่เราน่าจะคุ้นเคยกันมากที่สุดก่อน เครื่องยนต์แบบสูบเรียงนั้นมีจุดเด่นเรื่องความเรียบง่าย ผลิตง่าย ซ่อมบำรุงง่าย เนื่องจากมีชิ้นส่วนที่น้อยกว่า มีเสื้อสูบเดียว ฝาสูบเดียว แคมชาร์ฟชุดเดียว โซ่ราวลิ้นก็มีแค่ชุดเดียว แน่นอนว่าทำให้มันดีกับการจำหน่ายในวงกว้าง
นอกจากนี้ด้วยความที่ลูกสูบเรียงตัวในระนาบเดียวกัน การจุดระเบิดจึงเกิดขึ้นแบบสม่ำเสมอ ทำให้เครื่องยนต์มีความนุ่มนวลมากกว่า ผู้ใช้สามารถควบคุมรถได้ง่ายกว่า และการที่เครื่องยนต์แบบนี้ไม่มีเสื้อสูบด้านหลัง ทำให้ผู้ขี่ไม่รู้สึกร้อน เป็นมิตรกับการใช้งานในชีวิตจริง และบนถนนจริงมากกว่า
ในส่วนของเครื่องยนต์แบบสูบวีนั้นจะมีความซับซ้อนมากกว่า มีเสื้อสูบสองชุด ฝาสูบสองชุด และทุกอย่างเพิ่มขึ้นมาจากเครื่องยนต์สูบเรียงอีกเท่าตัว ทำให้มีต้นทุนการผลิตสูงกว่า ซ่อมแซมยากกว่า ใช้เวลามากกว่า แน่นอนว่าแพงกว่า จึงไม่เหมาะที่จะใช้งานในวงกว้าง การมีเสื้อสูบหลังก็ทำให้ร้อนขา ใช้งานในชีวิตจริงได้ยากกว่า
แต่เครื่องยนต์แบบนี้ก็มีข้อดี คือด้วยความที่ลูกสูบครึ่งหนึ่งถูกย้ายไปไว้ด้านหลัง ทำให้ความกว้างของเครื่องยนต์ลดลง ส่งผลให้วิศวกรสามารถทำให้รถแข่งแคบลงได้มากกว่าเดิม ช่วยลดหน้าตัดและแรงต้านอากาศ นอกจากนี้การรวมมวลของเครื่องยนต์เข้าใกล้ศูนย์กลางของตัวรถ ก็ทำให้ตัวรถสามารถพลิกโค้งได้เร็วขึ้น คล่องตัวมากกว่าในสนาม
และถ้าความเรียบเนียนคือจุดเด่นของเครื่องยนต์สูบเรียง เครื่องยนต์สูบวีที่เป็นด้านตรงข้าม จึงมีจุดเด่นด้านความดุดันและอัตราเร่ง เพราะความไม่สม่ำเสมอในการจุดระเบิด ที่เป็นผลจากการวางตำแหน่งเสื้อสูบ ทำให้การจุดระเบิดแต่ละครั้งมีความห่างที่ต่างกัน ช่วงที่ไม่มีการจุดระเบิด ยางหลังจะมีเวลาในพักและเซ็ตตัวใหม่ พร้อมรับกำลังเครื่องยนต์ในการจุดระเบิดครั้งถัดไป จนเราเห็นว่าเครื่องยนต์สูบวีแรงกว่า และดุดันมากกว่า
จากทุกอย่างที่ว่ามา เราก็จะเห็นว่าเครื่องยนต์แบบสูบเรียงนั้นเหมาะกับการใช้งานในถนนทุกด้าน ส่วนเครื่องสูบวีนั้นก็เหมาะกับการใช้ในสนามแข่งทุกด้านเช่นกัน จนทาง Honda ให้เหตุผลที่พวกเขาตัดสินใจใช้เครื่องยนต์สูบเรียงใน CBR1000RR-R เป็นเพราะพวกเขาเน้นไปที่การใช้งานในถนนเป็นหลัก แต่รถที่ไม่ได้ใช้บนถนนอยู่แล้วอย่าง RC213V นั้นจะใช้เครื่องยนต์สูบวี ที่เหมาะกับการใช้งานในสนามมากกว่า
Fabio Quartararo นักแข่งของ Yamaha ก็เคยให้ข้อมูลว่า เครื่องยนต์สูบเรียงนั้นนิ่งกว่า และขี่ได้ดีในโค้งความเร็วสูง โดยเฉพาะตอนที่ขี่คนเดียว ทำให้เราเห็นค่ายส้อมเสียงสามารถคว้าโพลมาได้หลายครั้ง แต่ในสนามแข่งที่มีความวุ่นวาย เครื่องยนต์สูบวีที่คล่องตัวมากกว่าจึงได้เปรียบในจุดนี้
ยังไม่นับเรื่องการกระจายน้ำหนัก เครื่องยนต์สูบเรียงนั้นจะมีน้ำหนักกดที่ด้านหน้าของตัวรถมากกว่า ทำให้การยึดเกาะที่ล้อหน้าดีกว่า แต่กลับมีปัญหาการยึดเกาะที่ด้านหลังแทน ซึ่งเป็นปัญหาที่เราได้ยินบ่อยจากรถของ Yamaha
แต่ในเครื่องยนต์สูบวีที่มีน้ำหนักกระจายไปด้านหลังบางส่วน ทำให้ตัวรถมีการยึดเกาะที่ล้อหลังมากขึ้น เร่งออกตัวได้แรงขึ้น ตอนเบรกก็ใช้ล้อหลังช่วยกระจายแรงเบรกได้ แปลว่ารถที่มีเครื่องยนต์สูบวีสามารถเบรกได้ช้ากว่า และใช้โอกาสนี้แซงรถสูบเรียงได้
อ่านข่าวสาร MotoGP เพิ่มเติมได้ที่นี่
