เพื่อนๆหลายคนคงจะพอทราบกันว่าการทำงานของเครื่องยนต์นั้น จะต้องอาศัยการสันดาปของน้ำมันเชื้อเพลิงกับอากาศ จึงจะเกิดเป็นพลังงานที่ใช้ในการดันลูกสูบให้ขยับขึ้นลงเพื่อส่งแรงต่อไปหมุนชุดเกียร์และชุดโซ่ ตามด้วยชุดล้อหลัง แต่นั่นก็ย่อมแน่นอนว่ามันจะทำให้เครื่องยนต์เกิดความร้อนเป็นเรื่องปกติ ซึ่งหากมากเกินไปก็คงไม่ดีเท่าไหร่นัก เพราะลูกสูบและชิ้นส่วนอื่นๆอาจจะขยายตัวเพราะความร้อนมากเกินไปจนติดขัด จนถึงขั้นน็อค ดังนั้น “ระบบระบายความร้อนของเครื่องยนต์” จึงถือเป็นเรื่องที่สำคัญมาก
แต่ ระบบระบายความร้อนเครื่องยนต์ ที่เรามักได้ยินหรือได้เห็นกันเสมอๆเวลาผู้ผลิตบอกว่าขุมกำลังรถมอเตอร์ไซค์ที่พวกเขาขายอยู่นั้น หลักๆแล้วก็จะมี “ระบบระบายความร้อนด้วยอากาศ” กับ “ระบบระบายความร้อนด้วยน้ำ” และอย่างสุดท้ายที่ไม่ค่อยเห็นติดรถเดิมๆมาให้เท่าไหร่นักอย่าง “ระบบระบายความร้อนด้วยออยคูลเลอร์” ซึ่งทั้ง 3 แบบนี้จะมีจุดต่างยังไงกันบ้าง ? เรามาว่ากันเลยครับ
– ระบบระบายความร้อนด้วยอากาศ
ระบบระบายความร้อนแบบนี้ ไม่มีอะไรซับซ้อนเท่าไหร่นัก เพราะอันที่จริงก็ใช้หลักการง่ายๆคือแค่ให้ลมที่พัดผ่านเครื่องยนต์ที่เราขี่อยู่นั้น เป็นตัวช่วยพัดเอาความร้อนที่เกิดขึ้นออกไปจากเครื่องยนต์ แต่เพื่อให้ลมสามารถนำเอาความร้อนที่เกิดจากเครื่องยนต์ออกไปได้ง่ายมากขึ้น ทางวิศวกรจึงเลือกที่จะออกแบบให้เสื้อสูบ และในบางครั้งก็รวมถึงฝาสูบมีครีบรีดอากาศเพิ่มขึ้นมาด้วย เพื่อเพิ่มพื้นที่ให้อากาศสามารถแลกเปลี่ยน หรือดึงความร้อนออกไปจากเครื่องยนต์ได้นั่นเอง
ดังนั้นข้อดีของระบบระบายความร้อนด้วยอากาศ จึงอยู่ที่มันไม่ซับซ้อนเท่าไหร่นักอย่างที่เราได้กล่าวไว้ข้างต้น ไม่ต้องใช้ต้นทุนในการผลิตมากเท่าไหร่นัก เพราะแค่หล่อเสื้อสูบให้มีครีบก็พอแล้ว และไม่ต้องดูแลรักษาอะไรเลย เพราะไม่มีชิ้นส่วนใดๆทั้งสิ้นที่ต่อแยกขึ้นมาเพื่อให้ระบบระบายความร้อนแบบนี้ทำงานได้
ส่วนข้อเสียของมัน ก็แน่นอนว่าจะต้องอยู่ที่ มันไม่สามารถระบายความร้อนได้ดีมากพอสำหรับเครื่องยนต์ที่มีความจุสูงๆ มีกำลังอัดเยอะๆ ทำให้เราจึงแทบไม่เห็นรถมอเตอร์ไซค์สมรรถนะสูงๆ แรงม้าสูงๆ รุ่นใดๆเลยที่จะยังมาพร้อมกับเครื่องยนต์ระบายความร้อนด้วยอากาศนั่นเอง (จริงๆก็ใช้ได้ แต่ก็เค้นแรงม้ามากๆไม่ได้อยู่ดี ด้วยข้อจำกัดเรื่องอุณหภูมิขณะทำงาน)
– ระบบระบายความร้อนด้วยน้ำ
ถือเป็นระบบระบายความร้อนที่เหนือกว่าระบบระบายความร้อนด้วยอากาศขึ้นมาอีกขึ้น เพราะจากเดิมที่เครื่องยนต์จะต้องใช้อากาศเป็นตัวนำพาความร้อนออกไปจากเคร่ืองยนต์เพียงอย่างเดียว ในครั้งนี้ เครื่องยนต์จะใช้ของเหลว เช่นน้ำยาหล่อเย็น หรือที่เรียกว่าคูลแลนท์ ที่จะไหลเวียนไปตามท่อทางเดินแยกเฉพาะตัวมันเองในเครื่องยนต์, เสื้อสูบ และฝาสูบ เป็นตัวนำพาความร้อนออกจากเครื่องยนต์ไปถ่ายเทกับอากาศที่พัดผ่านหม้อน้ำแทน
ดังนั้น แน่นอนว่าด้วยคุณสมบัติของน้ำยาหล่อเย็น ที่สามารถนำพาความร้อนออกจากเครื่องยนต์ได้มากกว่า แล้วยังถ่ายเทความร้อนออกจากตัวมันเองได้ไวกว่าแค่การอาศัยให้อากาศไหลผ่านเครื่องยนต์เปล่าๆเพียงอย่างเดียว จึงทำให้มันเหมาะอย่างมากที่จะนำมาใช้กับเครื่องยนต์ความจุมากๆ หรือกำลังอัดมากๆที่มักเกิดความร้อนสูงๆและรวดเร็วจากการสันดาปอย่างรุนแรง แถมยังช่วยให้เครื่องยนต์สามารถวิ่งหนักๆได้นานขึ้นด้วย เพราะสามารถรักษาอุณหภูมิเครื่องยนต์ให้คงที่ได้มากกว่า (หากร้อนมากๆก็เปิดพัดลมเป่าอัดหม้อน้ำเพิ่มได้)
อย่างไรก็ดี ด้วยความที่ระบบระบายความร้อนด้วยน้ำ ต้องมีชิ้นส่วนต่อพ่วงมากมาย ไม่ว่าจะเป็นหม้อน้ำ, พัดลมหม้อน้ำ, ท่อน้ำ, และปั๊มน้ำ ดังนั้นหากชิ้นส่วนเหล่านี้เกิดมีความเสียหายขึ้นมาจนทำให้ระบบไหลเวียนอุดตัน ไม่ก็ของเหลวในระบบเกิดรั่วไหลออกมากเกินไป จนความร้อนที่เกิดขึ้นในเครื่องยนต์ซึ่งสูงมากๆจะไม่สามารถถูกถ่ายเทออกไปได้ เครื่องยนต์ก็จะสามารถน็อคได้แทบจะทันที เพราะฉะนั้นการตรวจเช็คระดับน้ำหล่อเย็น และข้อต่อต่างๆของระบบระบายความร้อนด้วยน้ำจึงถือเป็นเรื่องที่สำคัญมากๆ
– ระบบระบายความร้อนแบบออยคูลเลอร์
อันที่จริงระบบระบายความร้อนนี้ ไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อระบายความร้อนเครื่องยนต์เป็นหลัก แต่ถูกออกแบบมาเพื่อระบายความร้อนน้ำมันเครื่อง ที่ไหลเวียนอยู่ทั่วเครื่องยนต์ เพื่อไม่ให้น้ำมันเครื่องร้อนจนเหลวแล้วไม่สามารถทำตัวให้เป็นชั้นฟิล์มหล่อลื่นชิ้นส่วนต่างๆได้ต่างหาก ดังนั้นหากเทียบกับระบบระบายความร้อนด้วยน้ำแล้ว ออยคูลเลอร์จึงสามารถหล่อเย็นเครื่องยนต์ได้ด้อยกว่าพอสมควร เพราะตัวที่ทำหน้าที่ระบายความร้อนหลักๆของเครื่องยนต์ก็ยังคงเป็นครีบรีดอากาศรอบๆเสื้อสูบอยู่ดี และตัวมันเองก็ออกแบบมาเพื่อระบายความร้อนน้ำมันเครื่องแค่นั้น แต่อย่างน้อยมันก็ทำให้เราสามารถใช้งานรถมอเตอร์ไซค์คู่ใจได้เหนียวนานมากขึ้นกว่ารถที่ใช้หม้อลมและไม่มีออยคูลเลอร์
ทว่า หากตัวแผงระบายความร้อนออยคูลเลอร์ หรือข้อต่อเกิดรั่วไหลจนน้ำมันเครื่องพร่องจากเครื่องยนต์ขึ้นมาล่ะก็ งานนี้ก็มีสิทธิ์ที่จะต้องจอดกินข้างลิงข้างทางเพราะเครื่องน็อคเหมือนกันครับ
อ่าน Tips Trick เพิ่มเติมที่ได้ที่นี่
เพื่อนๆ Bikers สามารถติดตามข่าวสารวงการล้อ ได้ทางแฟนเพจ MotoRival ของเราครับ
